Wszystkich Świętych. Zaduszki. Halloween

(Zestawienie bibliograficzne w wyborze)

Dzień Wszystkich Świętych (łac. Festum omnium sanctorum) - święto na cześć chrześcijańskich świętych obchodzone 1 listopada. Od 610 do 731 roku naszej ery święto to obchodzono 1 maja, dopiero Papież Grzegorz III, w 731 roku, przeniósł to święto na 1 listopada. W krajach katolickich zwyczajowo w Dniu Wszystkich Świętych odwiedzamy rodzinne groby, czcząc pamięć zmarłych. Jest to dzień zadumy związany ze wspominaniem zmarłych. W kościele prawosławnym takim dniem jest Niedziela Wielkanocna. W krajach anglosaskich, natomiast, odpowiednikiem Dnia Wszystkich Świętych jest Halloween.
Dzień Zaduszny – to nazwa chrześcijańskiego święta wspomnienia zmarłych, przypadające 2 listopada. W Polsce związane jest ono ze zwyczajem Zaduszek. W Kościele katolickim Dzień Zaduszny ma rangę wspomnienia obowiązkowego, jako wspomnienia wszystkich wiernych zmarłych.
Halloween, Hallowe'en – zwyczaj związany z maskaradą i odnoszący się do święta zmarłych, obchodzony w wielu krajach nocą 31 października, czyli przed dniem Wszystkich Świętych. Odniesienia do Halloween są często widoczne w kulturze popularnej, głównie amerykańskiej. Halloween najhuczniej jest obchodzony w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Irlandii i Wielkiej Brytanii. Święto Halloween w Polsce pojawiło się w latach 90.
Niniejsza bibliografia w wyborze zawiera publikacje dotyczące świąt – Dnia Wszystkich Świętych, Dnia Zadusznego i Halloween, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów repertuarowych. Materiał został opracowany na podstawie baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu oraz Biblioteki Narodowej w Warszawie. Wydawnictwa zwarte znajdujące się w zbiorach PBW w Opolu i jej filii zostały uzupełnione sygnaturami.

Wydawnictwa zwarte :

1. Kalendarz polski / Józef Szczypka. – Wyd. 2. – Warszawa : „Pax", 1980. – 342,[2] s. : il. ; 25 cm ( S. 273-278 : Na Zaduszki )
Sygn. M 027576 (Brzeg), M 030593 (Głubczyce), M 036556 (Nysa)

2. Mitologia chrześcijańska : święta, rytuały i mity średniowiecza / Philippe Walter. – Warszawa : "Pax", 2006. – 232 s. ; 21 cm ( S. 47-48: Halloween)
Sygn. M 198019 (Opole)

3. Noc podświetlonej dyni : Halloween - neopogański biznes / Paolo Gulisano, Brid O'Neil ; [przeł. z jęz. wł. Paweł Borto]. - Kielce : Wydawnictwo „Jedność", 2007. - 111, [3] s. ; 20 cm.

4. Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne / Barbara Ogrodowska. – [Wyd. 5]. - Warszawa : "Sport i Turystyka" : "Muza", 2009. – 273, [5] s. : 21 cm (S. 234-239 : Święta pamięci zmarłych )
Sygn. C 066032 (Nysa), S 207081 (Opole)

5. Polskie tradycje świąteczne / Ewa Ferenc. –Wyd. 2. - Poznań : Księgarnia Św. Wojciecha, 1997. – 210, [2] s. : il. ; 20 cm S. 187-190: Wszystkich Świętych ; S. 191-194 : Dzień Zaduszny)

6. Polskie zwyczaje świąteczne / Renata Hryń-Kuśmierek. - Warszawa : "Podsiedlik-Raniowski i S-ka, 2000. - 63 s. : il. ; 30 cm

7. Rozważania na dzień zaduszny / Teodor Szarwark. - Tarnów : Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Biblos", 2002. - 155 s. ; 20 cm.

8. Scenariusze uroczystości szkolnych : szkoła podstawowa. Cz. 1 / pod red. Krystyny Radwan. – Kraków : „Rubikon", 2003. – 181 s. ; 23 cm (S. 130-131 Listopadowa zaduma / Jadwiga Kiełb-Fuglewicz)
Sygn. C 059404 (Kędzierzyn-Koźle)

9. Scenariusze uroczystości szkolnych : szkoła podstawowa. Cz. 2 / pod red. Krystyny Radwan. – Kraków : „Rubikon", 2004. – 147 s. ; 23 cm (S. 26-34 : „A tym, co śmierć już przekroczyli..." : Zaduszki / Justyna Judzińska)

10. Śmierć jako wydarzenie eschatyczne : zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe oraz zaduszkowe mieszkańców regionu opoczyńskiego i radomskiego / Zdzisław Kupisiński. - Lublin : Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2007. - 661 s., [8] k. tabl. fot. ; 24 cm
Sygn. M 195870 (Opole)

11. Święta polskie : tradycje i obyczaje / Barbara Ogrodowska. – Warszawa : „Alfa-Wero", 2000. – 352 s. : il. ; 30 cm (S. 307-314: Wszystkich Świętych, Dzień Zaduszny )

12. Uroczystości pełne radości : (dla klas 1-3) / wybór i oprac. Ryszard Przymus ; il. Marek Nadworny. - Łódź: "Juka", 1995 158, [2] s. : 24 cm (S. 25-31: Znicze)
Sygn. C 047214 (Brzeg), C 060497 (Nysa), M 040292 (Strzelce Opolskie)

13. Wyrzeczysko : o świętowaniu w Polsce / Tadeusz Maciej Ciołek, Jacek Olędzki, Anna Zadrożyńska. – Warszawa : „Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza", 1976. – 308, [4] s. : il. 181 s. (S. 180-183: Święto zmarłych)
Sygn. C 104265 (Opole), M 021482 (Brzeg), M 023598 (Grodków), M 031745-6
(Kędzierzyn-Koźle), M 028302 (Kluczbork), M 018594 (Krapkowice), M 028718 (Nysa),
M 024408 (Olesno), M 026533 (Strzelce Opolskie)

14. "... z fantazją i humorem „ – czyli teatr w szkole" : scenariusze uroczystości szkolnych, spotkań poetyckich i propozycje spektakli dla młodzieży w każdym wieku / Anna Monika Szymańska, Anna Szymczak. - Rzeszów : Wydawnictwo Oświatowe „Fosze", 2004. – 245 s. ; 23 cm (S. 25-32 : Wielkim i małym : poetyckie Zaduszki)
Sygn. 048930 (Brzeg)

Artykuły z czasopism

15. Halloween : scenariusz szkolnego widowiska / Barbara Wanda Jachimczak // Biblioteka w Szkole. - 2003, nr 9, s. 32-33

16. Katechetyczne problemy z "Halloween Day" / Emilian Gołąbek // Katecheta. - 2007, nr 11, s. 55-64

17. Ja minę, ty miniesz, on minie...: Scenariusz wieczoru poetyckiego / Anna Wójcik, Renata Wojtalczyk // Biblioteka w Szkole. - 1999, nr 11, s. 14-15

18. Jack-o-lantern / Ireneusz Cieślik // Języki Obce w Szkole. - 2002, nr 4, s. 57-58

19. Materiały repertuarowe : zajrzyj do archiwum // Biblioteka w Szkole. - 2006, nr 10, s. 28-29

20. Mądrość drzew. Inscenizacja z okazji uroczystości Wszystkich Świętych / Małgorzata Gonciarz // Katecheta - 2004 nr 10, s. 43-44

21. "Nie bądź pewny, że czas masz..." : scenariusz wieczoru poetycko-muzycznego poświęconego Zaduszkom / Beata Busz [et al.] // Biblioteka w Szkole. - 2003, nr 9, s. 30

22. „Nie przyszedłem nawracać" (problem śmierci) : montaż słowno-muzyczny / Barbara Jachimczak // Biblioteka w Szkole. - 1992, nr 7-8, s. 37-40

23. O śmierci i przemijaniu – bez patosu : scenariusz wieczoru poetyckiego przy świecach / Elżbieta Maszener, Elżbieta Książyk // Biblioteka w Szkole. - 2004, nr 9, s. 19-21

24. Obrzędowa funkcja miodu / Katarzyna Łeńska-Bąk // Literatura Ludowa. - 2006, nr 4-5, s. 31-48

25. Opis cmentarza w Dniu Święta Zmarłych : propozycja lekcji w klasie IV / Janina Rzeźnik // Język Polski w Szkole dla kl. IV-VIII. - 1994/1995, nr 1, s. 28-30

26. Polskie "Halloween" czyli wspomnienie o zmarłych - scenariusz na podstawie opowiadania brata Tadeusza Rucińskiego / Anna Janik // Wszystko dla Szkoły. – 2004, nr 10, s. 15-16

27. Przemijanie : (montaż poetycko-muzyczny) / Weronika Ćwiertnia-Bernaś // Wychowawca. – 1999, nr 11, s. 28-30

28. Śpieszmy się kochać ludzi... : propozycja scenariusza na Dzień Zaduszny / Urszula Zdrojewska // Nowa Szkoła. - 2000, nr 8, s. 29-30

29. "Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą" : scenariusz audycji radiowej (inscenizacji) z okazji Święta Zmarłych / Elżbieta Mordasewicz // Poradnik Bibliotekarza. - 2003, nr 11, s. 30-31

30. Tajemnica Przejścia według Jana Pawła II : scenariusz zaduszkowy / Barbara Wanda Jachimczak // Biblioteka w Szkole. - 2006, nr 9, s. 29-30

31. Tam słowa już nic nie znaczą: (montaż poetycki na Święto Zmarłych dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej oraz gimnazjum i szkół ponadpodstawowych) / Jadwiga Kieł-Fuglewicz // Wychowawca. - 2001 nr 10 s. 27-28

32. Time for a party - Halloween / Marta Wyszkowska // Języki Obce w Szkole. - 2002, nr 4, s. 58-60

33. Tradycje polskich świąt - Dnia Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego - a amerykańska tradycja święta Halloween /Ewa Herbach // Języki Obce w Szkole. - 2001, nr 4, s. 79-80

34. Wspomnienia z Halloween / Krystyna Klemens // Języki Obce w Szkole. - 2002, nr 4, s. 52-53

35. Zaduszki artystyczne za zmarłych / Rafał Szymkowiak // Katecheta. – 2005, nr 11, s. 17-20

Oprac. Elżbieta Trojan
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu, Wydział Opracowania Zbiorów

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł